W 2024 roku rachunki za prąd wciąż pozostawały jednym z głównych zmartwień przedsiębiorców. Aby chronić firmy przed gwałtownymi podwyżkami cen energii, utrzymywano wprowadzony przez rząd w 2022 r. mechanizm tzw. maksymalnej ceny energii elektrycznej. Na jego mocy część firm nadal mogła płacić za prąd znacznie mniej niż wynosiła cena rynkowa – a różnicę pokrywał budżet państwa.

To realna pomoc finansowa, z której skorzystały setki tysięcy firm w całej Polsce. Warto zwrócić uwagę, że w poprzednich edycjach wystarczyło złożyć oświadczenie u swojego dostawcy energii, aby korzystać z niższej, ustawowo zagwarantowanej ceny prądu – bez dodatkowych procedur i formalności.

W 2024 roku zasady jednak nieco się zmieniły. Choć maksymalna cena została utrzymana i przedsiębiorcy muszą ponownie złożyć stosowne oświadczenie, dodatkowo – po raz pierwszy – nałożono na nich nowy obowiązek zgłoszenia wartości otrzymanej pomocy.

Obowiązek ten dotyczy firm, które korzystały z preferencyjnej ceny prądu w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2024r. W większości przypadków oznacza to konieczność złożenia dokumentów potwierdzających otrzymanie pomocy de minimis, choć niektóre podmioty mogą kwalifikować się pod pomoc publiczną. Różnice i szczegóły wyjaśniamy w kolejnych akapitach artykułu.

Dlaczego to ważne? Bo brak złożenia odpowiednich dokumentów może skutkować obowiązkiem zwrotu pomocy wraz z odsetkami – czyli zamiast oszczędności, mogą pojawić się dotkliwe koszty. A mówimy często o dziesiątkach tysięcy złotych różnicy.

W artykule znajdziesz jasne odpowiedzi na pytania:

• Kto musi zgłosić pomoc?
• Jakie dokumenty złożyć i do kiedy?
• Jakie są konsekwencje opóźnienia?
• Jak obliczyć wysokość wsparcia i sprawdzić, czy nie przekroczono limitu?

To ważna wiedza dla każdej firmy, która korzystała z zamrożonych cen prądu – nawet jeśli prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą.

1. Co to jest pomoc de minimis na prąd?

Pomoc de minimis to forma wsparcia finansowego, które państwo może przyznać przedsiębiorcy bez potrzeby wcześniejszego zatwierdzania przez Komisję Europejską. Charakteryzuje się uproszczoną procedurą i ograniczoną wartością. Limit pomocy de minimis to zazwyczaj 200 000 euro w ciągu 3 lat podatkowych, jednak w niektórych branżach obowiązują niższe progi:
– 100 000 euro – dla firm zajmujących się drogowym transportem towarów,
– 30 000 euro – dla sektora rybołówstwa i akwakultury,
– 20 000 euro – dla przedsiębiorstw z branży rolniczej.
(Każdy z tych limitów dotyczy wszystkich form pomocy de minimis łącznie, a nie tylko pomocy na prąd).

W przypadku energii elektrycznej, pomoc de minimis pojawiła się jako forma ochrony firm przed nagłym wzrostem cen prądu. Na mocy ustawy z dnia 27 października 2022 r. o środkach nadzwyczajnych w celu ograniczenia wysokości cen energii elektrycznej… (Dz.U. 2022 poz. 2243 z późn. zm.), przedsiębiorcy mogli korzystać z tzw. maksymalnych cen energii elektrycznej – czyli ustalonych ustawowo stawek, które były znacznie niższe niż ceny rynkowe.

Dzięki tym przepisom:

• mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) płaciły maksymalnie 785 zł/MWh od grudnia 2022 r. do końca 2023 r.,
• a od stycznia do czerwca 2024 r. – maksymalnie 693 zł/MWh,

nawet jeśli ceny na rynku hurtowym były znacznie wyższe. Różnicę między ceną rynkową a ustawową pokrywało państwo – i właśnie ta różnica traktowana była jako pomoc publiczna, kwalifikująca się jako pomoc de minimis.

Warto zaznaczyć, że wsparcie to było przyznawane w sposób uproszczony – wystarczyło, że firma złożyła stosowne oświadczenie u swojego sprzedawcy energii, by móc korzystać z maksymalnej ceny prądu. Dzięki temu, przedsiębiorcy po prostu płacili niższe rachunki – bez potrzeby składania wniosków do instytucji publicznych. Ale zgodnie z przepisami, każda firma, która faktycznie skorzystała z takiej pomocy, ma teraz (kolejny już raz) obowiązek złożyć odpowiednie dokumenty do urzędów – i właśnie o tym jest dalsza część poradnika.

2. Kogo dotyczy obowiązek zgłoszenia?

Obecnie obowiązek zgłoszenia pomocy de minimis (lub pomocy publicznej innego rodzaju) dotyczy każdej firmy, która korzystała z maksymalnych cen prądu w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2024 roku.

💡 Pomoc publiczna a pomoc de minimis – czym się różnią? Pomoc publiczna to ogólny termin obejmujący wszystkie formy wsparcia finansowego udzielane przez państwo firmom – np. dotacje, ulgi podatkowe czy dopłaty do energii. Może ona podlegać ograniczeniom wynikającym z prawa Unii Europejskiej, dlatego wiele rodzajów pomocy musi być wcześniej zgłaszanych Komisji Europejskiej (tzw. notyfikacja).Pomoc de minimis to szczególny rodzaj pomocy publicznej – najmniejsza, uproszczona forma wsparcia, która nie wymaga notyfikacji KE. Może być udzielona, pod warunkiem, że firma nie przekroczyła limitu 200 tys. euro pomocy w ciągu ostatnich trzech lat (dla niektórych branż obowiązują niższe progi, np. transport drogowy – 100 tys. euro).

Nie ma znaczenia, czy firma otrzymała od sprzedawcy energii pismo potwierdzające przyznanie pomocy, czy też podpisała aneks do umowy – wystarczy, że skorzystała z ceny maksymalnej (np. na podstawie złożonego oświadczenia). W takiej sytuacji musi dopełnić formalności i zgłosić uzyskaną pomoc.

Kto konkretnie musi złożyć dokumenty?

🔹 Mikroprzedsiębiorstwa – zgłaszają otrzymanie pomocy publicznej.
🔹 Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) – zgłaszają otrzymanie pomocy de minimis.

Uwaga! Obowiązek dotyczy nie tylko dużych spółek, ale także jednoosobowych działalności gospodarczych, spółek cywilnych, fundacji prowadzących działalność gospodarczą oraz innych podmiotów zużywających energię elektryczną na potrzeby prowadzonej działalności.

Nie ma wyjątków – każda firma, która skorzystała z mechanizmu maksymalnych cen, musi złożyć odpowiednie dokumenty. Brak zgłoszenia w terminie może skutkować koniecznością zwrotu różnicy między ceną ustawową a rynkową, powiększonej o ustawowe odsetki. W praktyce może to oznaczać straty rzędu kilkuset złotych za każdą zużytą megawatogodzinę – a więc nawet kilkanaście tysięcy złotych dla firm o większym zużyciu energii.

W kolejnej części omówimy, jak przygotować dokumentację i złożyć ją krok po kroku.

3. Jak zgłosić pomoc de minimis – krok po kroku

Choć pomoc de minimis w postaci maksymalnych cen energii była przyznawana automatycznie, to zgodnie z obowiązującymi przepisami każda firma, która z niej skorzystała, ma obowiązek złożyć odpowiednie dokumenty informacyjne. Najbliższy termin (do 30. czerwca br.) dotyczy organizacji, które skorzystały z mechanizmu w drugiej połowie 2024 r. Co ważne – nie składa się wniosku o udzielenie pomocy (bo ta już została przyznana), lecz informację o jej otrzymaniu.

Co musisz przygotować?

• Formularz informacji o pomocy de minimis (obowiązkowe oświadczenie dla przedsiębiorcy) – dostępny do pobrania na stronie gov.pl: 👉 formularz (PDF)
• Zestawienie otrzymanej pomocy de minimis (jeśli firma korzystała już z innych form tego wsparcia w ciągu ostatnich 3 lat podatkowych)
• Dokumenty identyfikujące firmę – NIP, REGON, dane kontaktowe, forma prawna, PKD, itp.

Gdzie złożyć dokumenty?

Dokumenty należy przekazać do swojego sprzedawcy energii elektrycznej, od którego firma kupowała prąd w okresie objętym pomocą (czyli od 1 lipca do 31 grudnia 2024 r.).

Dopuszczalne formy złożenia dokumentów:

• drogą elektroniczną (z podpisem elektronicznym) – za pośrednictwem ePUAP (adresat: sprzedawca energii),
• tradycyjnie – w wersji papierowej, przesyłką pocztową lub osobiście do biura obsługi klienta sprzedawcy.

Termin złożenia dokumentów: do 30 czerwca 2025 r. (choć pierwotny termin upływał 28 lutego 2025r.).

Co ważne: liczy się data wpływu dokumentów do sprzedawcy – nie warto czekać do ostatniej chwili, by uniknąć ryzyka błędów lub opóźnień w dostarczeniu.

Co wpisać we wniosku?

• Wysokość uzyskanej pomocy (czyli wartość rynkowa wsparcia, obliczona jako różnica między ceną maksymalną a rynkową za każdą MWh)
• Okres, w jakim korzystano z pomocy (np. od 1 lipca do 31 grudnia 2024 r.)
• Dane odbiorcy pomocy oraz rodzaj działalności gospodarczej
• Informacje o innych otrzymanych formach pomocy de minimis

4. Co grozi za brak zgłoszenia?

Nie złożysz dokumentów? Zapłacisz więcej, niż myślisz. Brak złożenia odpowiednich dokumentów to nie tylko formalne niedopatrzenie – to realne ryzyko finansowe dla firmy. Przepisy są w tej kwestii jednoznaczne.

• Zwrot uzyskanej pomocy
  Jeśli firma nie dopełni obowiązku zgłoszenia, będzie zobowiązana do zwrotu wartości wsparcia otrzymanego w ramach mechanizmu maksymalnych cen energii. W praktyce oznacza to konieczność dopłaty różnicy między ceną maksymalną a rynkową za każdą MWh zużytej energii.
  • Odsetki ustawowe
    Do zwracanej kwoty doliczane są także odsetki ustawowe, liczone od dnia faktycznego udzielenia pomocy.
  • Ryzyko utraty możliwości korzystania z pomocy w przyszłości
    Nieprzestrzeganie obowiązków sprawozdawczych może skutkować brakiem dostępu do kolejnych form pomocy – zarówno krajowej, jak i unijnej.

Straty mogą być znaczące
Przykład: jeśli firma zużyła w tym czasie 100 MWh energii, a różnica między ceną ustawową a rynkową wynosiła ponad 350 zł/MWh, to mówimy o co najmniej 35 000 zł wsparcia do zwrotu, nie licząc odsetek. A przecież wiele firm ma znacznie większe zapotrzebowanie na prąd. W niektórych przypadkach może chodzić o straty rzędu dziesiątek, a nawet setek tysięcy złotych.

5. Jak sprawdzić, czy firma przekroczyła limit pomocy de minimis?

Limit pomocy de minimis wynosi zazwyczaj 200 000 euro w okresie trzech lat podatkowych. W niektórych branżach, np. w transporcie drogowym towarów – obowiązują jednak niższe progi (np. 100 000 euro – o czym pisaliśmy w punkcie 1 artykułu). Warto mieć to na uwadze, zwłaszcza jeśli firma w ostatnich latach korzystała z różnych form wsparcia – takich jak dotacje, dofinansowane szkolenia, ulgi podatkowe czy innych subsydia przyznane w ramach pomocy de minimis.

Aby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek, należy sprawdzić historię pomocy otrzymanej przez firmę – zarówno w bieżącym roku, jak i w dwóch poprzednich latach podatkowych.

Gdzie to sprawdzić?
Najlepiej zajrzeć do publicznego rejestru prowadzonego przez UOKiK, czyli: SUDOP – System Udostępniania Danych o Pomocy Publicznej
Po wpisaniu NIP-u firmy można zobaczyć pełne zestawienie udzielonej pomocy – wraz z datami, wartościami oraz źródłami finansowania.

💡 Ważne: Jeżeli firma prowadzi działalność mieszaną (np. logistyczną i usługową), najlepiej skonsultować się ze specjalistą w zakresie pomocy publicznej – klasyfikacja może wpłynąć na limit.

Dlaczego to ważne?
Jeśli przekroczysz dopuszczalny limit pomocy de minimis, możesz zostać zobowiązany do zwrotu nadwyżki wraz z odsetkami. To kolejny powód, by dobrze przygotować dokumentację i zweryfikować sytuację firmy jeszcze przed złożeniem oświadczeń.

Co dalej po 2024 roku? Czas na nowe rozwiązania

Mechanizm maksymalnej ceny prądu dla przedsiębiorców obowiązywał do końca 2024 roku. Oznacza to, że wsparcie w formie ceny maksymalnej (693 zł/MWh) dotyczy już wyłącznie rozliczeń za drugie półrocze 2024 roku.

W 2025 roku, aby nadal korzystać z atrakcyjnych cen prądu, przedsiębiorcy będą musieli zadbać o warunki umowy bezpośrednio u dostawcy energii.

Brak preferencyjnych, ustawowych cen może oznaczać wyższe rachunki, dlatego warto już teraz dokonać przeglądu swoich umów energetycznych i upewnić się, że warunki kontraktowe są korzystne. W podjęciu dobrej decyzji może pomóc analiza oferty rynkowej (Przeczytaj poradnik: Jak wybrać najlepszego dostawcę energii dla Twojej firmy? ) lub profesjonalny audyt energetyczny , który wskaże realne możliwości oszczędności (Czytaj także: Audyt energetyczny – kosztowna formalność czy droga do realnych oszczędności?)

Jeśli chcesz zapewnić swojej firmie stabilność kosztów i dostęp do energii w konkurencyjnych cenach, już teraz zapisz się na listę zainteresowanych ofertą ASTA-POWER na 2026 rok. Skontaktuj się z naszym zespołem – chętnie przygotujemy indywidualną propozycję dopasowaną do Twoich potrzeb.